အစ္စရေးက အင်္ဂါနေ့ ညပိုင်းက ဂါဇာကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲဒီက ပါလက်စတိုင်းတွေက မိုးပျံပူဖောင်း မီးလောင်ဗုံးတွေ လွှတ်တင်ခဲ့တာကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ လက ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ၁၁ ရက်ကြာ တိုက်ခိုက်မှုတွေနောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်လည် တိုက်ခိုက်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အစ္စရေး စစ်ဘက်က သူတို့ဟာ ဂါဇာကို ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ဟားမတ်စ် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ နေရာတွေကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အင်္ဂါနေ့က လွှတ်တင်ခဲ့တဲ့ မိုးပျံ မီးလောင်ဗုံးတွေကြောင့် အစ္စရေး တောင်ပိုင်းမှာ မီးလောင်မှုပေါင်း အကြိမ် ၂၀ လောက် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဟားမတ်စ်က ဒါ အစ္စရေး သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ အရှေ့ဂျေရုဆလင်မှာ အစ္စရေး အမျိုးသားရေး ဝါဒီတွေရဲ့ ချီတက်ပွဲကို တုံ့ပြန်တာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ညပိုင်းက တိုက်ခိုက်မှုတွေကြောင့် နှစ်ဖက်စလုံးမှာ အသေအပျောက် မရှိခဲ့ဘဲ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ မနက်ပိုင်းမှာတော့ အခြေအနေတွေ တည်ငြိမ်သွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
အစ္စရေး ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့ (IDF) ဘက်က ထုတ်ပြန်ချက်ထဲမှာတော့ သူတို့ရဲ့ တိုက်လေယာဥ်တွေက ခန်းယူနစ္စနဲ့ ဂါဇာစီးတီး ထဲမှာ ရှိတဲ့ ဟားမတ်စ်ရဲ့ စစ်စခန်း တွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့တာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
အဲဒီနေရာတွေမှာ အကြမ်းဖက်မှုတွေ စီစဥ်လုပ်ကိုင် နေကြတာ ဖြစ်တယ်လို့လည်း ကြေညာချက်ထဲမှာ ဆိုထားပါတယ်။ နောက်ပြီး IDF အနေနဲ့ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဘက်က အကြမ်းဖက်မှုတွေ ဆက်လုပ်နေတဲ့ အတွက် တိုက်ပွဲတွေ ပြန်လည် စတင်တာမျိုးအပါအဝင် ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေ အားလုံးအတွက် ပြင်ဆင်ထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
ဟားမတ်စ် ပြောခွင့်ရသူကတော့ ပါလက်စတိုင်း တွေဟာ ဂျေရုဆလင်က ဘာသာရေးအရ အလေးအမြတ် ထားတဲ့ နေရာတွေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ရပိုင်ခွင့်တွေအတွက် ဆက်လက်ပြီး ရဲဝံ့စွာ တွန်းလှန် ကာကွယ်သွားမှာ ဖြစ်တယ်လို့ တွစ်တာပေါ်မှာ ပြောထားပါတယ်။
IDF ဘက်ကတော့ အင်္ဂါနေ့က ဂါဇာကနေ အစ္စရေးထဲကို မီးလောင်စေတတ်တဲ့ မိုးပျံပူဖောင်းတွေ လွှတ်တင်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာကြောင့် တုံ့ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့တာသာ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
မကြာသေးတဲ့ နှစ်ပိုင်းတွေက စပြီး စစ်သွေးကြွတွေက ဟီလီယံ ဓာတ်ငွေ့ ထည့်ထားတဲ့ မိုးပျံ ပူဖောင်းတွေနဲ့ စွန်တွေမှာ လောင်စာဆီနဲ့ ပေါက်ကွဲစေတတ်တဲ့ ပစ္စည်းတွေ တပ်ဆင်ပေးပြီး ဂါဇာ နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော်က မကြာခဏ လွှတ်တင်ပေးတတ်ကြပါတယ်။
အဲဒီ မိုးပျံ မီးလောင်ဗုံးတွေကြောင့်ပဲ အစ္စရေးထဲမှာ ရှိတဲ့ သစ်တောနဲ့ စိုက်ပျိုးမြေ ဟက်တာ ဧက ထောင်ပေါင်းများစွာ မီးလောင် ပျက်စီးခဲ့ရပြီး ဖြစ်ပါတယ်။
မီးလောင်စေတဲ့ ပူဖောင်းတွေကြောင့် အစ္စရေးတောင်ပိုင်းမှာ မီးလောင်နေတဲ့ သစ်ပင်တွေ
အခု လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုဟာ ပြီးခဲ့တဲ့ တနင်္ဂနွေနေ့က ဘဲန်ဂျမင် နေတန်ယာဟုရဲ့ ၁၂ နှစ်ကြာ အုပ်ချုပ်မှုကို အဆုံးသတ်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေး အစိုးရသစ် လက်ထက်မှာ ပထမဆုံး အကြိမ် တိုက်ခိုက်မှုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီ အစိုးရသစ်ကို လက်ယာ အမျိုးသားရေး ဝါဒီ ဝန်ကြီးချုပ်သစ် နဖ်တာလီ ဘဲန်းနက်က ဦးဆောင်ပြီး အစ္စရေး နိုင်ငံရေး နယ်ပယ် တနံတလျားက ပါတီပေါင်း ၈ ခုရဲ့ ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ကျိုးပျက်လွယ်တဲ့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး
ဂါဇာစီးတီး အခြေစိုက် ဘီဘီစီ သတင်းထောက် ရှရ်ဒီ အဘူ အလုဖ်ကတော့ အခုတကြိမ် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုဟာ ၁၀ မိနစ်သာ ကြာခဲ့တယ်၊ ဒါပေမယ့် ပြီးခဲ့တဲ့ လ အတွင်းက တိုက်ပွဲတွေရဲ့ အပျက်အစီးတွေ ကြားမှာ ပြန်လည် နာလန်ထဖို့ ကြိုးစားနေကြတဲ့ ဒေသခံတွေအတွက်တော့ အခုရရှိထားတဲ့ အပစ်ရပ်သဘောတူညီချက်ဟာ ဘယ်လောက် ကျိုးလွယ် ပျက်လွယ်တယ်ဆိုတာကို သတိပေးလိုက်သလိုပဲ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ထွက်ပေါ်လာတဲ့ ပေါက်ကွဲသံတွေသာ မကဘဲ ကားနဲ့ သွားရင် လမ်းတလျှောက်မှာ မြင်ရမယ့် အပျက်အစီးတွေကလည်း စစ်ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို သတိပေးနေသလိုပဲ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဂါဇာရဲ့ မြို့လယ်မှာဆို တောင်ပုံရာပုံ ဖြစ်နေတဲ့ အပျက်အစီး အပိုင်းအစတွေကြောင့် အဓိက လမ်းမကြီးတွေ ပိတ်နေကြဆဲပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲအတွင်းက အကြီးမားဆုံး လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ခံခဲ့ရတဲ့ ရီမားလ် အရပ်က သစ်စေ့ရောင်းတဲ့ စျေးသည် အဘူ မိုဟာမက်ကတော့ သူတို့ အနေနဲ့ စစ်ဆိုတာကို လက်မခံနိုင်တော့ကြောင်း၊ ကိုရိုနာ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် လပေါင်းများစွာ ဘာမှ လုပ်စားလို့ မရခဲ့ရတဲ့ ကြားမှာ စစ်ကပါ ထပ်ဖြစ်တော့ အဆုံးအရှုံးက ကြီးမားကြောင်းနဲ့ သူ့ကလေး ၆ ယောက်ကို ကျွေးဖို့တောင် မတတ်နိင်တော့ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
ညပိုင်းက တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရတဲ့ ဟားမတ်စ် စစ်စခန်းအနီး နေထိုင်သူ တယောက်ကတော့ မီးခိုးလုံးတွေ တက်လာတာ မြင်တာတောင် တော်တော် ကြောက်စရာ ကောင်းတယ်လို့ သူ့ကို ဖုန်းနဲ့ ဆက်သွယ် ပြောခဲ့ကြောင်း ဘီဘီစီ သတင်းထောက်က ဆိုပါတယ်။
ဂျေရုဆလင် ချီတက်ပွဲ မှာ ဘာဖြစ်ခဲ့သလဲ
ဂျေရုဆလင်နေ့ အလံတင် ချီတက်ပွဲကို ၁၉၆၇ အရှေ့အလယ်ပိုင်း စစ်ပွဲ အပြီးမှာ အစ္စရေး သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ မြို့ဟောင်းနဲ့ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အထွတ်အမြတ်ထားတဲ့ နေရာတွေရှိတဲ့ အရှေ့ဂျေရုဆလင်မှာ နှစ်စဥ် ကျင်းပလေ့ ရှိပါတယ်။
ဒါကို ရန်စတဲ့ အပြုအမူအဖြစ် ပါလက်စတိုင်းတွေက ရှုမြင်ကြပါတယ်။
အင်္ဂါနေ့ကလည်း ချီတက်ပွဲမှာ အစ္စရေး အမျိုးသားရေး ဝါဒီ လူငယ်တွေ အများအပြား ပါဝင်တဲ့ လူ ရာပေါင်းများစွာက မြို့ဟောင်းရဲ့ ဒမတ်စကပ်စ်ဂိတ်လို့ခေါ်တဲ့ ဝင်ပေါက် ရှေ့မှာ အစ္စရေး အလံတွေကို ကိုင်ပြီး သီချင်းတွေ ဆိုရင်း ကခုန်ရင်းနဲ့ ဆင်နွှဲခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီ ဒမတ်စကပ်စ်ဂိတ် ဝင်ပေါက်ဟာ မွတ်စလင် ရပ်ကွက်ဆီကို ဝင်တဲ့ အဓိက ဝင်ပေါက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီ လူတွေဟာ အဲဒီ ဂိတ်ပေါက်ကို ဖြတ်ပြီး ဂျူးဘာသာရဲ့ အထွတ်အမြတ် အဖြစ်ဆုံး နေရာ တခုဖြစ်တဲ့ အနောက်တံတိုင်း ဆီကို ဆက်ပြီး ချီတက်သွားခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီ ချီတက်သွားသူတွေထဲက အဖွဲ့တခုက လူမျိုးရေး ခွဲခြားတဲ့ ကြွေးကြော်သံတွေကို ဟစ်ကြွေးရင်း ချီတက်သွားခဲ့ကြတာကို ရိုက်ထားတဲ့ ဗီဒီယိုလည်း ထွက်လာခဲ့ပြီး ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ အစ္စရေး နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ယရဲ လာပိ က ဝေဖန်ပြစ်တင်လိုက်ပါတယ်။
မစ္စတာ လာပိ က တချို့ အစွန်းရောက်တွေက အစ္စရေး အလံတော်ကို အမုန်းတရားနဲ့ လူမျိုးရေး ခွဲခြားမှုအတွက် သုံးနေတာဟာ စက်ဆုပ်စရာကောင်းပြီး သည်းခံနိုင်စရာ မဟုတ်ဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ အစ္စရေး အလံကို ကိုင်ပြီး ပါးစပ်က အာရပ်တွေ သေပါစေ ဆို ကြွေးကြော်နေတာကို နားမလည်နိုင်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
အဲဒီချီတက်ပွဲ မတိုင်ခင်မှာ အရှေ့ဂျေရုဆလင်ထဲမှာ ဆန္ဒပြနေတဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေကို အစ္စရေး ရဲက ရှင်းလင်းရာမှာလည်း အသံဗုံးတွေ သုံး၊ ရော်ဘာကျည်တွေနဲ့ ပစ်တာတွေပါ ရှိခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်း ၃၀ ကျော် ဒဏ်ရာရပြီး ၁၇ ယောက် အဖမ်းခံခဲ့ရပါတယ်။
ဒီချီတက်ပွဲကို အစက မေလ ၁၀ ရက်နေ့မှာ ကျင်းပဖို့ စီစဥ်ထားခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဟားမတ်စ် လက်နက်ကိုင်တွေက ဂါဇာကနေ ဒုံးကျည်တွေနဲ့ လှမ်းပစ်ခဲ့တာကြောင့် မကျင်းပဖြစ်တော့သလို အကျိုးဆက်အဖြစ် ၁၁ ရက်ကြာ အပြန်အလှန် တိုက်ခိုက်မှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက် စပြီး မကြာခင်မှာပဲ ချီတက်ပွဲ ကျင်းပရေး စီစဥ်သူတွေက ချီတက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ရက်ပြန်သတ်မှတ် ပေးဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ချီတက်ပွဲကို ပြီးခဲ့တဲ့ ကြာသပတေးနေ့က ကျင်းပဖို့ စီစဥ်ခဲ့ပေမယ့် ချီတက်မယ့် လမ်းကြောင်းကို အစ္စရေး ရဲက လုံခြုံရေးကြောင့် လက်မခံ ခဲ့တာကြောင့် ပွဲစီစဥ်သူတွေက ပြန်ဖျက်ခဲ့ရပါတယ်။
ပြန်ပြင်ရေးဆွဲထားတဲ့ လမ်းကြောင်းမှာ ဒမတ်စကပ်စ်ဂိတ်ကို မဖြတ်တာကြောင့် အစ္စရေး အစိုးရသစ်က အတည်ပြုပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရထဲမှာ ပါတဲ့ Arab Islamist Raam ပါတီရဲ့ ခေါင်းဆောင်ကတော့ ဒီပွဲကို ဖျက်သင့်ကြောင်း ပြောခဲ့ပါတယ်။ ပါလက်စတိုင်း အာဏာပိုင် အဖွဲ့ရဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်ကလည်း ဒီကိစ္စကြောင့် အန္တရာယ်များတဲ့ အကျိုးဆက်တွေ ရှိလာနိုင်ကြောင်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။
အရှေ့ ဂျေရုဆလင်မှာ ရှိတဲ့ ဂျူးနဲ့ မွတ်စလင် တွေရဲ့ အထွတ်အမြတ်ထားရာ နေရာမှာ အစ္စရေးနဲ့ ပါလက်စတိုင်းတွေအကြား သီတင်းပတ် များစွာ တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်လာရာက တိုက်ပွဲတွေ စခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီနေရာကနေ အစ္စရေးတွေ ပြန်ဆုတ်သွားဖို့ သတိပေးတဲ့ အနေနဲ့ ဟားမတ်စ်က ဒုံးကျည်တွေနဲ့ အစ္စရေးထဲကို လှမ်းပစ်ခဲ့တဲ့ နောက်မှာ အစ္စရေးကလည်း ဒါကို တုံ့ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ ဂါဇာကို လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ဂါဇာထဲမှာ လူပေါင်း ၂၅၆ ယောက် သေဆုံးခဲ့ရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက ပြောပါတယ်။ အစ္စရေးဘက်က ၁၃ ယောက် သေဆုံးခဲ့ရပြီး မေလ ၂၁ ရက်နေ့မှာတော့ အီဂျစ်ရဲ့ကြားဝင် စေ့စပ်မှုနဲ့ အပစ်ရပ်စဲမှု စတင်ခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂက ဂါဇာထဲမှာ အရပ်သားတွေထဲက ၁၂၈ ယောက်ထက် မနည်း သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အစ္စရေးက သေဆုံးသူတွေထဲက ၂၀၀ ဟာ စစ်သွေးကြွ တွေလို့ ပြောပေမယ့် ဟားမတ်စ် ခေါင်းဆောင်ကတော့ သူ့တပ်ဖွဲ့ဝင် ၈၀ ကျဆုံးခဲ့ကြောင်း ပြောပါတယ်။
တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ဂါဇာထဲက လူနေအိမ်ခြေ ၁၆,၀၀၀ ကျော် ပျက်စီးခဲ့ရပြီး စာသင်ကျောင်းနဲ့ လေ့ကျင့်ရေး စင်တာပေါင်း ၅၈ ခု၊ ဆေးရုံ ၉ ရုံ၊ ဆေးခန်းနဲ့ အရေးကြီးတဲ့ အခြေခံအဆောက်အဦ ၁၉ လုံး ပျက်စီးခဲ့ရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက ပြောပါတယ်။