HOME

Wednesday, October 11, 2023

ဂါဇာနယ်စပ်ကိုထိန်းချုပ်ထားနိုင်ပြီလို့ အစ္စရေးကြေညာ




 အစ္စရေး ဒုံးကျည်ကာကွယ်ရေးစနစ်နဲ့ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကပစ်လွှတ်ခဲ့တဲ့ ဒုံးကျည်တွေကို ကြားဖြတ်ပစ်ချပုံကို အစ္စရေးတာင်ပိုင်း စဒီရော့အနီးက မြင်ရပုံ။

ဂါဇာနဲ့နယ်စပ်ကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီလို့ အစ္စရေးက အင်္ဂါနေ့က ပြောလိုက်ပါတယ်။ နောက်ထပ် ဒီအဖြစ်မျိုး ထပ်မဖြစ်ရအောင် ဂါဇာအတွင်းမှာ အပြောင်းအလဲတွေလုပ်ဖို့ အစ္စရေးစစ်တပ်ဟာ ထိုးစစ်အဆင့်ကို ကူးပြောင်းသွားပြီလို့ အမှတ် ၉၈ လေထီးတပ်က ဗိုလ်ချုပ် ဒန် ဂိုးဖာ့စ် (Dan Goldfuss) က ဆိုပါတယ်။

အစ္စရေးစစ်တပ်ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုက အစပဲရှိသေးတယ်လို့ ဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေသန်ယာဟု (Benjamin Netanyahu) က တနင်္လာနေ့နှောင်းပိုင်းမှာ ပြောပါတယ်။ လာမယ့်ရက်တွေမှာ ရန်သူအပေါ် ကျနော်တို့တိုက်မှာက သူတို့ မျိုးဆက်နဲ့ချီပြီး ပဲ့တင်ရိုက်သွားပါလိမ့်မယ်” လို့ မစ္စတာနေသန်ယာဟုက ဆိုပါတယ်။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသမှာ လူဦးရေ ၂.၂ သန်း ရှိပြီး အနည်းဆုံး ၂ သိန်းက အိုးအိမ်စွန့်ခွါထွက်ပြေးနေရကြောင်း အသိမ်းပိုက်ခံ ပါလက်စတိုင်းနယ်မြေက ကုလသမဂ္ဂ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှု ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးမှူး Lynn Hastings က သတင်းထုတ်ပြန် ပြောပါတယ်။

ဒီအချိန်မှာပဲ အစ္စရေးနဲ့ သွေးစည်းညီညွတ်မှုနဲ့ ထောက်ခံမှုကိုပြသတဲ့အနေနဲ့ အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး အင်ထောင်နီ ဘလင်ကန်ဟာ လာမယ့်ရက်ပိုင်းမှာ အစ္စရေးကို သွားမယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ မက်သယူး မီလ်လာ (Matthew Miller) က ပြောပါတယ်။

ခုလို တိုက်ပွဲတွေမြင့်လာမယ့်အခြေအနေကြားမှာ အရပ်သားတွေပိတ်မိမှာကို ပိုလို့ပိုလို့ စိုးရိမ်နေကြချိန်မှာပဲ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ရဲ့ တိုက်ခိုက်မှုကို လက်တုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ အစ္စရေး လေယာဥ်တွေက ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို အင်္ဂါနေ့က ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါသေးတယ်။ တညလုံး လေကြောင်းကနေ အကြိမ်ရာချီတိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်လို့ အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောပါတယ်။

ဂါဇာကို လေကြောင်းကတိုက်ခိုက်ရာမှာ ဟားမတ်စ် စစ်စခန်းဝင်း၊ လက်နက် ဂိုထောင် နဲ့ ဂါဇာ က ဟားမတ်စ် အမိန့်ပေးဌာနချုပ်တို့ ကို ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခဲ့တယ်လို့ အစ္စရေး စစ်တပ် က ဆိုပါတယ်။ ဟားမတ်စ် ရဲ့ စစ်ရုံးတွေ၊ အစိုးရ မဟုတ်တဲ့ အင်န်ဂျီအို အဖွဲ့ရုံးတွေ နဲ့ လူနေအိမ်ခြေတွေ ရှိတဲ့ ဂါဇာစီးတီး က ရီမော်လ် Rimal ရပ်ကွက် ကို အထိများခဲ့ပါတယ်။

စနေနေ့က တိုက်ပွဲနောက်ပိုင်းမှာ ဟားမတ်စ် စစ်သား ၁,၅၀၀ ရဲ့ ရုပ်အလောင်းကို အစ္စရေးနယ်မြေထဲမှာတွေ့ရတယ်လို့ အစ္စရေး စစ်တပ်ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ရစ်ချတ် ဟက်ချ် (Richard Hecht) က ဆိုပါတယ်။ တနင်္လာနေ့ကစပြီး ဘယ်စစ်သွေးကြွမှ အစ္စရေးနယ်မြေထဲ ဝင်မလာဘူးလို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။ စနေနေ့တုန်းက ဂါဇာကနေ ရော့ကက် ၄,၅၀၀ ကို ဟားမတ်စ်က ပစ်ခဲ့တယ်လို့လည်း အစ္စရေးစစ်တပ်က ဆိုပါတယ်

ဂါဇာမှာ နောက်ဆက်တွဲပြဿနာတွေ ကြီးထွားလာနိုင်တယ်လို့ ကုလသတိပေး - အောက်တိုဘာ ၁၀ ရက် ညနေခင်း နိုင်ငံတကာသတင်းများ

 



ဂါဇာမှာ အစ္စရေးက အလုံးစုံ ထိန်းချုပ်ဖို့ လုပ်နေတဲ့ နောက်မှာ ဆိုးရွားတဲ့ အကျိုးဆက်တွေ ဖြစ်လာလိမ့်မယ်လို့ ကုလလက်အောက်ခံ အဖွဲ့တွေက သတိပေးထားပါတယ်။

ဂါဇာမှာ ရောက်နေတဲ့ ယူကေက ဆရာဝန် ဒေါက်တာ အဗ္ပဒူ ကွာဒီယာ ဟာမက်ကတော့ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ညက အလွန် ခက်ခဲတဲ့ည တစ်ညပါ၊ ဗုံးတွေကြဲ ၊ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေလုပ် ၊ ပေါက်ကွဲမှုတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်နေတာ၊ တိုက်တခုလုံး တုန်နေတာပဲ ၊ တကယ့်ကို ဆိုးရွားတဲ့ညပါလို့ ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့က ဟားမတ်စ် အဖွဲ့က အစ္စရေးတောင်ပိုင်းမှာ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း အစ္စရေး ဘက်က လူ ၉၀၀ လောက် သေဆုံးခဲ့ရပြီး ဒါကို လက်တုံ့ပြန်တဲ့ အနေနဲ့ အစ္စရေးတို့က ဂါဇာတစ်ခုလုံး ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။

ရိက္ခာနဲ့ သောက်သုံးရေ ဂါဇာကို ပို့ဆောင်မှုတွေကို အစ္စရေးက ဖြတ်တောက်ထားတဲ့အပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း ကုလ ကလေးများ အေဂျင်စီက ပြောပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာ ကုလအတွင်းရေးမှူးချုပ်ကလည်း အစ္စရေးတို့ ဂါဇာကို ထိန်းချုပ်ထားတာဟာ တရားမဝင်ဘူး၊ နိုင်ငံတကာ ဥပဒေတွေနဲ့ ကိုက်ညီမှု မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ WHO ကလည်း ဂါဇာထဲကို လူမှုကယ်ဆယ်ရေး အကူအညီတွေ ဝင်ပေးခွင့်ရဖို့ လမ်းဖွင့်ပေးပါလို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်း လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ဟားမတ်စ် အနေနဲ့ သူတို့ ဖမ်းဆီး ခေါ်ဆောင်သွားတဲ့ ဓားစာခံတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ကုလအေဂျင်စီတွေက ပန်ကြားလိုက်ပြီး ဓားစာခံဖမ်းသွားတဲ့ လုပ်ရပ်ကို ရှုတ်ချခဲ့ကြပါတယ်။

Skip podcast promotion and continue reading


နောက်ဆုံးရ သတင်းနဲ့ မျက်မှောက်ရေးရာအစီအစဉ်များ

ပေါ့ဒ်ကတ်စ်အစီအစဉ်များ

End of podcast promotion

တစ်ချိန်တည်းမှာ ဓားစားခံ အဖြစ် ဖမ်းသွားတဲ့ စစ်သား အယောက် ၅၀ ရဲ့ မိသားစုတွေကို ဆက်သွယ်ခဲ့တယ်လို့ အစ္စရေး စစ်တပ်က ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့က အစ္စရေးတို့ ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ တိုက်ခိုက်ခံရမှုအတွင်း အစ္စရေး စစ်သား အနည်းဆုံး ၁၂၃ ယောက်သေဆုံးတယ်လို့ တာဝန်ရှိသူတွေက ဆိုပါတယ်။

အခုဆိုရင် နှစ်ဖက် ထိခိုက်သေဆုံးသူပေါင်း ၃,၀၀၀ ကျော်လာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဂါဇာနဲ့ နယ်စပ်တစ်လျှောက် စစ်ဆင်ရေးအတွင်း ဟားမတ်စ် စစ်သွေးကြွ အလောင်း ၁,၅၀၀ လောက် တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့လည်း အစ္စရေး စစ်တပ်က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

နောက်သတင်းတစ်ပုဒ်မှာတော့ အစ္စရေးကို ဟားမတ်စ်အဖွဲ့က တိုက်ခိုက်မှုမှာ အီရန် ပါဝင်ပတ်သက်နေတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်ကို အီရန် ခေါင်းဆောင် အရာတိုလာ ခါမေနီက ငြင်းဆို လိုက်ပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ စနေ၊တနင်္ဂနွေက ဒီတိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက်ပိုင်း ပထမဆုံး လူထုကို ပြောတဲ့မိန့်ခွန်းမှာ သူကထည့်သွင်းပြောသွားခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် သူဟာ ပါလက်စတိုင်း ခေါင်းစည်းပုဝါ ပေါင်းထားပြီး ဒီတိုက်ခိုက်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ အစ္စရေးဟာ စစ်ရေးမှာရော ထောက်လှမ်းရေးမှာပါ နှစ်ခုစလုံး အစားထိုးလို့ မရတဲ့လစ်ဟာမှု ခံလိုက်ရတာပဲလို့ သူက ဆိုပါတယ်။

တစ်ချိန်တည်းမှာ ဆော်ဒီ အိမ်ရှေ့စံမင်းသား မိုဟာမက် ဘင် ဆယ်လ်မန်ကလည်း ပါလက်စတိုင်းသမ္မတ မာမွတ်အာဘတ်စ်နဲ့ ဖုန်းပြောစဉ်အတွင်း ပါလက်စတိုင်းပြည်သူတွေကို ကူညီထောက်ပံ့သွားမယ်လို့ ထပ်တလဲလဲ ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒီပဋိပက္ခ ဆက်ကြီးထွားမသွားအောင် နိုင်ငံတကာနဲ့ ဒေသတွင်း အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆွေးနွေးနေတယ်လို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

Sunday, October 8, 2023

အစ္စရေးကို ဟားမတ်စ်တိုက်ခိုက်မှုမှာ ထိုင်း ၁ ဦးသေဆုံး၊ ၁၁ ဦးဖမ်းဆီးခံထားရ




အစ္စရေးကို ပါလက်စတိုင်း စစ်အုပ်စု ဟားမတ်စ်အဖွဲ့က မနေ့တုန်းက တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ချိန် ထိုင်းနိုင်ငံသား ၁ ဦးသေဆုံး၊ ၈ ဦးဒဏ်ရာရပြီး ၁၁ ဦး ဖမ်းဆီးခံထားရတယ်လို့ ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက ဒီနေ့ မနက်ပိုင်းမှာပဲ သတင်းထုတ်ပြန်လာပါတယ်။

ဒီအတောအတွင်းမှာပဲ အစ္စရေး နိုင်ငံထဲက ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေကို ကယ်ထုတ်လို့ရအောင် ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်က ထိုင်းတော်ဝင်လေတပ်ကို အသင့်ပြင်ထားခိုင်းလိုက်ပြီလို့လည်း ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးက ဒီနေ့ မနက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောပါတယ်။

ထိုင်းနိုင်ငံသားတွေကို ကယ်ဆယ်ရေး အစွမ်းကုန်ကြိုးပမ်းမယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။

ထိုင်းအစိုးရကတော့ ဘယ်လို အကြမ်းဖက်မှုကိုမဆို ရှုတ်ချကြောင်းပြောထားပြီး အကြမ်းဖက်မှုလျှော့ချဖို့၊ အပြစ်မဲ့အရပ်သားတွေကို လွှတ်ပေးဖို့ တောင်းဆိုထားပါတယ်။

လက်ရှိမှာ အစ္စရေးမှာ သွားရောက်အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ထိုင်းလုပ်သား နှစ်သောင်းခွဲနီးပါးရှိပြီး အဲဒီထဲမှာ ငါးထောင်နီးပါးဟာ အခုနောက်ဆုံးတိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားရာ ဂါဇာကမ်းမြောင်အနီးမှာ လုပ်ကိုင်နေသူတွေဖြစ်တယ်လို့ ဘီဘီစီထိုင်းဘာသာစကားဌာနက သတင်းဖော်ပြပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်း သေနတ်သမား ရာချီသေဆုံးပြီး ဒါဇင်ချီဖမ်းဆီးခံထားရ

 


ဂါဇာမှာ မထင်မှတ်ထားတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ပါလက်စတိုင်း စစ်သွေးကြွတွေဟာ အစ္စရေးကို စိမ့်ဝင် ထိုးဖောက်ခဲ့ပြီး အစ္စရေးက နေရာအချို့ကို ထိန်းချုပ်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြပါတယ်။

အခုတော့ အဲဒီထဲက ရာနဲ့ချီတဲ့ ပါလက်စတိုင်းသေနတ်သမားတွေ သေဆုံးပြီလို့ အစ္စရေး စစ်တပ်ကို ကိုးကားပြီး ရိုက်တာသတင်းဌာနက သတင်းဖော်ပြပါတယ်။

ဒါ့အပြင် ဒါဇင်နဲ့ချီတဲ့သေနတ်သမားတွေကိုလည်း အကျဥ်းသားအဖြစ် ဖမ်းထားတယ်လို့ အစ္စရေးစစ်တပ်က ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ အစောပိုင်းတုန်းတော့ နေရာ ၈ ခုမှာ ပါလက်စတိုင်း ဟားမတ်စ် စိမ့်ဝင်မှုကို ဖြေရှင်းနေတယ်လို့ ပြောထားပါတယ်။

ဒီအတောအတွင်းမှာပဲ ဂါဇာ ကမ်းမြောင်နဲ့ အစ္စရေးတောင်ပိုင်းမှာ သေဆုံးတဲ့ ပါလက်စတိုင်းစစ်သွေးကြွ အယောက် ၄၀၀ ကျော်တယ်လို့ အစ္စရေးကာကွယ်ရေးတပ် IDF ပြောခွင့်ရ ဒန်နီယယ် ဟာဂါရီရဲ့ ပြောဆိုချက်ကို ကိုးကားပြီး Times of Israel သတင်းဌာနက သတင်းဖော်ပြပါတယ်။

ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ တိုက်ခိုက်မှုခံရပြီးနောက် နယ်မြေထိန်းချုပ်နိုင်ရေး အစ္စရေးကြိုးပမ်းနေ

 

အစ္စရေးဟာ ပါလက်စတိုင်း အစ္စလာမ်မစ် စစ်အုပ်စု ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ရဲ့ ရုတ်တရက်တိုက်ခိုက်မှုခံရပြီး နောက်တစ်ရက်ဖြစ်တဲ့ ဒီနေ့ အောက်တိုဘာလ ၈ ရက်မှာတော့ နယ်မြေထိန်းချုပ်နိုင်ရေးကို ဦးတည် လုပ်နေပါတယ်။

စနေနေ့မနက်တုန်းက ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ရုတ်တရက်တိုက်ခိုက်ခံရမှုအပြီးမှာ ပါလက်စတိုင်းစစ်အုပ်စု ဟားမက်စ် အဖွဲ့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်လာတဲ့နေရာ ၈ နေရာအရေးကို ကိုင်တွယ်နေပြီလို့ အစ္စရေးဘက်က ပြောပါတယ်။

ဟားမက်စ်အဖွဲ့ ကျူးကျော်တဲ့ တောင်ပိုင်းက တည်နေရာ ၂၂ ခုကို ပြန်လည် ထိန်းချုပ်နိုင်ပြီလို့ အစ္စရေး စစ်တပ်ပြောခွင့်ရက ဒီနေ့ မနက်ပိုင်းမှာ ပြောပါတယ်။

ဂါဇာ ကမ်းမြောင်နဲ့ အနီးနား ပတ်ဝန်းကျင်အရပ်မှာ နေထိုင်သူတွေကို အစ္စရေး အာဏာပိုင်တွေက တဖြည်းဖြည်း ရွှေ့ပြောင်းပေးနေတယ်လို့ လည်း ပြောခွင့်ရက ပြောပါတယ်။

အစ္စရေးဟာ လက်ဘနွန်ဘက်က လာတဲ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကိုလည်း တုံ့ပြန်ဖို့ အသင့်ရှိနေပြီး ဘယ်လိုတုံ့ပြန်မှုတွေလုပ်မယ်ဆိုတာကိုတော့ ထုတ်ပြောသွားတာမရှိပါဘူး။

အစ္စရေးဟာ ‘‘စစ်ပွဲဖြစ်နေပါတယ်။ ... အစ္စရေးနယ်မြေတွေနဲ့ အသိုက်အဝန်းတွေကို ဟားမက်စ်အဖွဲ့ဆီကနေ အပြည့်အဝ ပြန်လည်ရယူထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့ အားထုတ်နေပါတယ်’’ လို့ သူက ပြောပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်း အစ္စလာမ်မစ် စစ်အုပ်စု ဟားမတ်စ်အဖွဲ့က ရုတ်တရက် တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာ အစ္စရေးဘက်ကလည်း ဂါဇာကမ်းမြောင်ကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုတွေ ပြန်လုပ်နေပါတယ်။

ဂါဇာမှာနေထိုင်သူ လူပေါင်း ၂၃၀ ကျော် သေဆုံးထားပြီး ဒဏ်ရာရသူ နောက်ထပ် အယောက် ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ အဲဒီက အရာရှိတွေရဲ့ပြောကြားချက်အရ သိရပါတယ်။

ဂါဇာကမ်းမြောင်ထဲက နေရာ ၇ ခုမှာနေထိုင်သူတွေကိုတော့ နေအိမ်တွေကို စွန့်ခွာပြီး မြို့လယ်မှာဖွင့်ထားတဲ့ ဒုက္ခသည်ခိုလှုံရေးစခန်းတွေကို သွားရောက်ကြဖို့ အစ္စရေး စစ်တပ်က တိုက်တွန်းနေပါတယ်။

အစ္စရေး ပါလက်စတိုင်း တိုက်ခိုက်မှုတွေ အတွင်းမှာ နှစ်ဖက် သေဆုံးသူ ၉၇၀ နီးပါးရှိလာ

 



အစ္စရေး ပါလက်စတိုင်း တိုက်ခိုက်မှုတွေ အတွင်းမှာ နှစ်ဖက်သေဆုံးသူ ၉၇၀ နီးပါးရှိလာပြီ လို့ နှစ်ဖက်ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ သိရပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်း အစ္စလာမ်မစ် စစ်အုပ်စု ဟားမတ်စ်အဖွဲ့ရဲ့ ရုတ်တရက်တိုက်ခိုက်မှုခံရတဲ့ စနေနေ့က စပြီး တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် သေဆုံးသူ ၆၀၀ ကျော်ရှိလာပြီ ဖြစ်တယ်လို့ အစ္စရေးအစိုးရရဲ့ ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် လူမှုကွန်ရက်မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

လူပေါင်း ၁၀၀ ကျော် ပြန်ပေးဆွဲခံရပြီး ၂၀၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ ထုတ်ပြန်ချက်ကဆိုပါတယ်။

ပါလက်စတိုင်းဘက်က တော့ ဂါဇာမှာ အစ္စရေးဘက်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အနည်းဆုံး လူ ၃၁၃ ဦး သေဆုံးခဲ့တယ် ပါလက်စတိုင်း တာဝန်ရှိသူတွေ အစောပိုင်းက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

ဒီကနေ့ နောက်ဆုံး ထပ်မံရရှိတဲ့ သတင်းအရ ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့က စတင်ခဲ့တဲ့ အစ္စရေးတို့ဘက်က လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပါလက်စတိုင်းဘက်မှာ သေဆုံးသူ ၃၇၀ ခန့်ထိရှိလာနေတယ်လို့ ပါလက်စတိုင်း တာဝန်ရှိသူတွေ ဘက်က ပြောပါတယ်။

ဒီတိုက်ခိုက်မှု အတွင်း ပါလက်စတိုင်းဘက်က လူပေါင်း ၂၂၀၀ ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

Tuesday, July 25, 2023

အစ္စရေးအာဏာပိုင်တွေဟာ တဲလ်အဗစ်မြို့ရဲ့ အဓိက အဝေးပြေးလမ်းမကြီးကို ဇူလိုင် ၂၅ ရက် အစောပိုင်းမှာ ပိတ်ဆို့လိုက်ပါတယ်။

 





အစ္စရေးအာဏာပိုင်တွေဟာ တဲလ်အဗစ်မြို့ရဲ့ အဓိက အဝေးပြေးလမ်းမကြီးကို ဇူလိုင် ၂၅ ရက် အစောပိုင်းမှာ ပိတ်ဆို့လိုက်ပါတယ်။

ရဲတပ်ဖွဲ့က ဆန္ဒပြလူအုပ်ကို ပြန်တွန်းလှန်ဖို့ မီးသတ်ပိုက်တွေ ရေအမြောက်တွေကို သုံးခဲ့ပြီး လူအများအပြားကို ရဲတွေက ဆွဲထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

အစ္စရေးဝန်ကြီးချုပ် ဘင်ဂျမင် နေတန်ယာဟုက တောင်းဆိုတဲ့ ပထမဆုံး တရားစီရင်ရေး ဥပဒေကြမ်းကို ဥပဒေပြုအမတ်တွေက အတည်ပြုပြီးနောက် ဇူလိုင် ၂၄ ရက်မှာ ဒေါသတကြီး အုံကြွဆန္ဒပြမှုတွေ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။

လပေါင်းများစွာ တိုင်းပြည်ကို နှောင့်ယှက်နေတဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းကို ဖြေလျှော့ဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံးအပေးအယူ အလျှော့အတင်း ကြိုးပမ်းမှုတွေ အစောပိုင်းက ပြိုကျခဲ့တာပါ။

ဖွဲ့စည်းပုံပြင်ဆင်ရေးကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေဟာ နေ့အစောပိုင်းမှာ စတင်ခဲ့ပြီး ရဲတပ်ဖွဲ့က သံကြိုးဆွဲရင်း လွှတ်တော်အပြင်ဘက်က လမ်းတွေကို ပိတ်ဆို့ခဲ့ပါတယ်။

ညနေပိုင်းမှာ လူထောင်ပေါင်းများစွာဟာ နိုင်ငံတဝန်းက လမ်းတွေပေါ်ကို ထွက်လာခဲ့ကြပြီး အဝေးပြေးလမ်းတွေကို ပိတ်ဆို့ရင်း ရဲတွေနဲ့ ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။

တနင်္လာနေ့မှာ လူ ၂၂ ဦးထက် မနည်းကို ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ အစ္စရေးရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောခဲ့ပါတယ်။

အစ္စရေးမှာ တရားရုံးချုပ်အာဏာကို ကန့်သတ်မှု ဆန္ဒပြနေကြ

 

နိုင်ငံတော်အလံခြုံပြီး ဆန္ဒပြကြ

ဓာတ်ပုံ ရင်းမြစ်,GETTY IMAGES

ဓာတ်ပုံ ပုံစာ,

နိုင်ငံတော်အလံခြုံပြီး ဆန္ဒပြကြ

အစ္စရေးနိုင်ငံမှာတော့ နိုင်ငံ့တရားရုံးချုပ်ရဲ့အခွင့်အာဏာကို ကန့်သတ်တဲ့အငြင်းပွားဖွယ်ဥပဒေကို လွှတ်တော်က အတည်ပြုလိုက်ပြီးတဲ့နောက် ညလုံးပေါက် ဆန္ဒပြပွဲတွေပေါ်လာပြီး ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ကြား ထိပ်တိုက်တွေ့တာတွေဖြစ်ထားပါတယ်။

နိုင်ငံ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကြီးရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိတ်အနေနဲ့ပြုလုပ်တဲ့ အခုအတည်ပြုချက်ကြောင့် အစိုးရလုပ်ဆောင်ချက်တွေဟာ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှန်ကန်မှု မရှိဘူးဆိုတာမျိုး တရားရုံးချုပ်က တွေ့ရှိတဲ့အခါ အဲဒီတွေ့ရှိချက်အတိုင်း မဆုံးဖြတ်နိုင်အောင် တရားရုံးချုပ် အခွင့်အာဏာကို ဟန့်တားလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။

ဂျေရုစလင်နဲ့ တယ်လ်အဗီမြို့တွေမှာတော့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဟာ အဝေးပြေးလမ်းမကြီးတွေကို ပိတ်ဆို့ဆန္ဒပြနေသူတွေကို ရေအမြောက်တွေသုံးပြီး လူစုခွဲခဲ့ပါတယ်။

အကဲခတ်တွေကတော့ လက်ရှိ လက်ယာယိမ်းအစိုးရရဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ အစ္စရေးနိုင်ငံရဲ့ ဒီမိုကရေစီကို ခြိမ်းခြောက်နေစေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

လူထုက လမ်းပေါ်မှာ လနဲ့ချီဆန္ဒပြခဲ့တဲ့တရားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို အစ္စရေးလွှတ်တော် (Knesset)က တနင်္လာနေ့မှာ အတည်ပြုခဲ့တာဟာ ဝန်ကြီးချုပ် ဘန်ဂျမင် နေတန်ညာဟုရဲ့ အရေးပါတဲ့အောင်မြင်မှုတစ်ခုလည်း ဖြစ်လာပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ ဒီအရေးကန့်ကွက်မှုဟာ မပြီးသေးဘဲ လနဲ့ချီပြီးကြာဦးမယ့်အခြေအနေပါ။

အစ္စရေးနိုင်ငံရေးစောင့်ကြည့်တဲ့အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့နဲ့ အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ယဲလာပစ်တို့ဟာ အခုဥပဒေအသစ်ကို ပယ်ဖျက်ဖို့ တရားရုံးချုပ်ကို တိုင်ကြားရေး ပြင်နေပါတယ်။

Skip podcast promotion and continue reading

ဘီဘီစီမြန်မာပိုင်း ညနေခင်းသတင်းအစီအစဉ်

နောက်ဆုံးရ သတင်းနဲ့ မျက်မှောက်ရေးရာအစီအစဉ်များ

ပေါ့ဒ်ကတ်စ်အစီအစဉ်များ

End of podcast promotion

ဒါ့အပြင် အစ္စရေး Histadrut ကုန်သွယ်သမဂ္ဂကလည်း အထွေထွေသပိတ်ကြီးဆင်နွှဲမယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ထားသလို၊ လေတပ်တိုက်လေယာဥ်မှူးတွေအပါအဝင် စစ်ဘက်အရန်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကလည်း အဲဒီဥပဒေကို ကျင့်သုံးမယ်ဆိုရင် တာဝန်ထမ်းဆောင်တဲ့အစီရင်ခံစာ မတင်တော့ဘူးဆိုပြီး ကတိပေးထားပါတယ်။

ဘယ်လိုခြိမ်းခြောက်မှုမျိုးကိုမဆို မြန်မြန်ဆန်ဆန်တုံ့ပြန်လေ့ရှိတဲ့အစ္စရေးလိုနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအတွက်တော့ လုံခြုံရေးပိုင်းဆိုင်ရာ စီမံရမှုဟာ တကယ့်သောကဖြစ်စရာ အကြောင်းဖန်လာနိုင်ပါတယ်။

မစ္စတာ နေတန်ညာဟုကတော့ နိုင်ငံသားအများစုရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ဆိုင်တဲ့မူဝါဒတွေကို အစိုးရအနေနဲ့ချမှတ်နိုင်ဖို့ အခုဥပဒေလိုအပ်တယ်လို့ ခုခံပြောဆိုနေပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ နိုဝင်ဘာလ မတိုင်ခင်မှာ ဘက်စုံလွှမ်းခြုံတဲ့သဘောတူညီချက်ရနိုင်ဖို့ အတိုက်အခံတွေဘက်နဲ့ ဆွေးနွေးတာတွေပြန်စတင်ဖို့ ဆန္ဒရှိတဲ့အကြောင်း သူကပြောပါတယ်။

ဆက်လုပ်ဖို့ရှိတဲ့ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအစီအစဥ်တွေဟာ အစ္စရေးသမိုင်းမှာ အကြီးများဆုံးဆန္ဒပြတွေထဲက တစ်ခုကို ပေါ်ပေါက်နေစေပါတယ်။ တနင်္လာနေ့တုန်းကဆိုရင် လူပေါင်း ၂၂ ဦးထက်မနည်းကို ဖမ်းဆီးခဲ့တယ်လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောပါတယ်။

အတိုက်အခံတွေကတော့ ဥပဒေရေးရာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ နိုင်ငံ့ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို လျော့ပါးလာစေပြီး အာဏာရှင်စနစ်ကြီးစိုးတဲ့နယ်မြေဖြစ်လာအောင် ဦးတည်လာနေစေတယ်ဆိုတဲ့စိုးရိမ်ချက် ရှိနေတာပါ။

ဝန်ကြီးချုပ် နေတန်ညာဟုနဲ့ မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ အမျိုးသားရေးဝါဒီတွေနဲ့ ဂျူးဘာသာရေးအစွန်းရောက်ပါတီတွေဟာ အာဏာအသုံးပြုမှုကို ထိန်းကျောင်းမခံရဘဲ မူဝါဒတွေပုံဖော်လာနိုင်မှာကိုလည်း စိုးရိမ်နေပါတယ်။

ဒါပေမဲ့ အစိုးရဘက်ကတော့ နိုင်ငံရေးဆုံးဖြတ်ချက်တွေကို တရားရုံးတွေက ထဲထဲဝင်ဝင်ပါနေတယ်လို့ ယူဆခံရတဲ့အာဏာမညီမျှမှုကို ပြုပြင်ဖို့ အခုလို ဥပေဒပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေလိုအပ်တယ်လို့ ချေပပြောဆိုပါတယ်။

''ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှု''လို့ခေါ်တဲ့ ဒီဥပဒေမူကြမ်းကို နောက်ဆုံးအကြိမ်မဲပေးတဲ့အခါ အတိုက်အခံတွေက သပိတ်မှောက်ကြလို့ ထောက်ခံမဲ ၆၄ မဲ၊ ကန့်ကွက်သူမရှိနဲ့ လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အစ္စရေးနိုင်ငံရဲ့မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်အစိုးရ သမ္မတ အိမ်တော် အိမ်ဖြူတော်ကတော့ ဒီဥပဒေအတည်ပြုတာဟာ ကံအကြောင်းအကြောင်းမလှဖြစ်ရပ်လို့ သုံးနှုန်းပါတယ်။

အခုမဲပေးမှုဟာ နိုင်ငံအတွင်း လနဲ့ချီ မတည်မငြိမ်ဖြစ်မှုကို ဆောင်ကျဥ်းလာနိုင်တာကြောင့် အစ္စရေးသမ္မတကတော့ နိုင်ငံဟာ နိုင်ငံတော်အဆင့်အရေးပေါ်အခြေအနေရောက်နေခဲ့ပြီလို့ တနင်္လာနေ့မှာပဲ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေကို ပြောထားပါတယ်။

လွှတ်တော်ရှေ့မှာ တနင်္လာနေ့တုန်းက ပြုလုပ်တဲ့ဆန္ဒပြမှုမှာတော့ ဆန္ဒဖော်ထုတ်သူတွေဟာ ခရာတွေ တွတ်၊ ဗုံတွေ၊ နှဲတွေတီးမှုတ်ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြတာပါ။

ဆန္ဒပြသူတွေကို တယ်လ်အဗီမြို့က အယာလွန်အဝေးပြေးလမ်းမကြီးပေါ်က ဆင်းအောင်လုပ်နေ

ဓာတ်ပုံ ရင်းမြစ်,REUTERS

ဓာတ်ပုံ ပုံစာ,

ဆန္ဒပြသူတွေကို တယ်လ်အဗီမြို့က အယာလွန်အဝေးပြေးလမ်းမကြီးပေါ်က ဆင်းအောင်လုပ်နေ

လမ်းပေါ်မှာ လဲလျောင်းဆန္ဒပြနေသူတစ်ဦးကတော့ သူ့အဖိုးဟာ စစ်ပွဲကာလ နာဇီတွေကို တော်လှန်မှုမှာ ဆက်သွယ်ရေးလျှို့ဝှက်ကြေးနန်း ဝှက်စာဖော်သူတစ်ယောက်ဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာကို ပြောရင်း ဒီနေ့ကာလ အစ္စရေးမှာ အာဏာရှင်စနစ်ကို တွန်းလှန်ဖို့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ ပါဝင်တာလို့ ဘီဘီစီကို ပြောပါတယ်။

ဘယ်အချိန်အထိ ဆန္ဒပြပွဲတွေမှာ ပါဝင်မလဲဆိုတဲ့မေးခွန်းကိုတော့ ''ဘယ်တော့မှ လက်လျှော့မှာ မဟုတ်ဘူး''လို့ တုံ့ပြန်ဖြေကြားပါတယ်။

Reut Yifat Uziel
ဓာတ်ပုံ ပုံစာ,

Reut Yifat Uziel ကတော့ သူ့ရင်သွေးတွေအနာဂတ်ကို စိုးရိမ်မိတယ်လို့ပြောပါတယ်

၁၉၇၆ အရှေ့အလယ်ပိုင်း စစ်ပွဲတုန်းက ရိုက်ကူးထားတဲ့ နာမည်ကျော် လေထီးခုန်သမားဓာတ်ပုံထဲမှာပါဝင်တဲ့ လေထီးသမားရဲ့သမီးဖြစ်သူ Reut Yifat Uziel ကတော့ သူ့ကလေးတွေရဲ့အနာဂတ်ကို စိုးရိမ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။

''နေတန်ညာဟုဟာ နိုင်ငံကို ပြန်ပေးဆွဲထားတာ၊ လူတစ်ယောက်ကို ဘုရားတစ်ဆူလိုကိုးကွယ်တဲ့နိုင်ငံဖြစ်လာမှာကို ကျွန်မ စိုးရိမ်မိတယ်''လို့ သူကပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်ကုန်ပိုင်းမှာ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ဆန္ဒပြသူတွေဟာ တယ်လ်ဗီကနေ ဂျေရုစလင်ကို ၄၅ မိုင်လောက် ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပြီး တရားရုံးချုပ်နဲ့ လွှတ်တော်ကြားက ပန်းခြံတစ်ခုထဲမှာ စခန်းချပြီး သပိတ်ဆင်နွှဲနေပါတယ်။

မစ္စတာနေတန်ညာဟုကတော့ စနေနေ့တုန်းက နှလုံးစက်တပ်ဖို့ ကုသမှုခံယူခဲ့ပြီးတဲ့နောက် ဆေးရုံကဆင်းပြီး နာရီပိုင်းအကြာမှာပဲ မဲပေးမှုအတွက် လွှတ်တော်ဆီသွားခဲ့ပါတယ်။

အငြင်းပွားဖွယ်ရာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေဟာ အစ္စရေးကို ဘက်တွေကွဲသွားစေပြီး နိုင်ငံ့သမိုင်းမှာ အကြီးမားဆုံးပြည်တွင်းအကျပ်အတည်းကို ဖြစ်ပေါ်နေစေပါတယ်။

အစ္စရေးနိုင်ငံသားတွေကတော့ နိုင်ငံ့ဒီမိုကရေစီကို တိုက်ခိုက်မှုလို့ ရည်ညွန်းပြောဆိုပြီး အခုပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုကို ဒီနှစ်အစောပိုင်းကစလို့ သီတင်းပတ်တိုင်းမှာ လမ်းပေါ်တက် ဆန္ဒပြနေကြပါတယ်။

အစ္စရေးလုံခြုံရေးဆိုင်ရာအရာရှိကြီးဟောင်းတွေ၊ တရားသူကြီးချုပ်ဟောင်းတွေ၊ ထင်ရှားတဲ့တရားရေးနဲ့စီးပွားရေးနာမည်ကျော်တွေကလည်း အစိုးရရဲ့ ပြုပြင်ပြောင်းရေးကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းဝေဖန်နေပါတယ်။