အေမရိကန္စစ္သေဘၤာႏွစ္စင္း ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားျဖတ္

(ေအအက္ဖ္ပီ)
ကုိကို ဘာသာျပန္သည္။
အတြဲ ၂၈ ၊ အမွတ္ ၅၅၁ ( ၆ - ၁၂ ၊ ၁ ၊ ၂၀၁၂)

ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္သန္းသြားသည့္ အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ ယူအက္စ္အက္စ္ ဂြ်န္စီစတင္းနစ္။
ဓာတ္ပံု - ေအအက္ဖ္ပီ

အေနာက္အုပ္စုက အီရန္ႏုိင္ငံ၏ ျပည္ပသို႔ ေရနံတင္ပို႔မႈကို ပိတ္ပင္ တားဆီးမည္ဆိုလွ်င္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ ၾကားကို အီရန္ေရတပ္က ပိတ္ဆို႔ထားမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။
ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ၾကားသည္ ကမၻာ့ေရနံတင္ပုိ႔မႈ ၏ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္ရာတြင္ ျဖတ္သန္းအသံုးျပဳေနေသာ မဟာဗ်ဴဟာ က်သည့္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းလမ္း ျဖစ္သည္။ ေရနံႂကြယ္၀ေသာ ႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ဘာရိန္း၊ ကူ၀ိတ္၊ ကာတာ၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏွင့္ ယူေအအီးအာရပ္ ေစာ္ဘြားမ်ားႏိုင္ငံတို႔ ၀န္းရံထားေသာ ပင္လယ္ ေကြ႕ေဒသကို ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ၾကားမွ တစ္ဆင့္အိုမန္ႏုိင္ငံ ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေပးသည္။
"အီရန္ႏိုင္ငံအေပၚ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီက ပိတ္ပင္မႈျပဳလုပ္ရင္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္ၿပီး ေရနံတစ္စက္မွ ထြက္မသြား ေစရဘူး"ဟု အီရန္ဒုတိယသမၼတ မိုဟာမက္ရီဇာရာ ဟီမီက ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ၾကံဳး၀ါး ၿခိမ္းေျခာက္ခဲ့သည္။
အီရန္ႏိုင္ငံသည္ ႏ်ဴကလီးယားလက္ နက္ထုတ္လုပ္ႏုိင္ရန္ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ ေနသျဖင့္ အီရန္၏ ျပည္ပေရနံတင္ပို႔မႈ ကို ပိတ္ပင္ရန္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားက စဥ္းစားလ်က္ရွိသည္။
ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ ၾကားသည္ က်ဥ္းေျမာင္းလွသည္ ျဖစ္ရာ အက်ယ္ဆံုးေနရာတြင္ မုိင္ ၃၀ သာရွိၿပီး ေပ ၂၀၀ အထိသာ နက္ သည္။ ကမ္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ လူသူ ကင္းမဲ့ေသာ သဲကႏၲာရကြ်န္းေလးမ်ားသာ ရွိသည္။
သို႔ေသာ္မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးပါေသာ ကြ်န္းမ်ားျဖစ္သည့္ အီရန္ ႏိုင္ငံပိုင္ ေဟာ္မုဇ္၊ ကီြရွမ္ႏွင့္ ဟန္ဂန္ ကြ်န္းမ်ား ပါ၀င္သည္။
အိုမန္ႏုိင္ငံပိုင္ မူဆန္ဒန္ကြ်န္းဆြယ္ သည္ အီရန္ႏုိင္ငံဘက္သို႔ ဦးတည္လ်က္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားအတြင္း ထိုးထြက္ၿပီး ယူေအအီး ပိုင္ေျမႏွင့္ သီးျခားျဖစ္ လ်က္ရွိသည္။
ပိုမိုႀကီးမားၿပီး ပိုင္ဆိုင္မႈအျငင္းပြားေနေသာ Greater Tunb, Lesser Tunb ႏွင့္ Abu Musa ကြ်န္းမ်ားသည္ မဟာဗ်ဴဟာက်ၿပီး ယူေအအီး ကမ္း႐ိုးတန္းကို ေက်ာေပးထားသည္ ျဖစ္ရာ ပင္လယ္ေကြ႕ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ယူေအအီး၊ ကာတာ၊ ဘာရိန္း၊ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်၊ ကူ၀ိတ္၊ အီရတ္ႏွင့္ အီရန္ႏိုင္ငံတုိ႔ကို ေထာက္လွမ္း ေစာင့္ ၾကည့္ႏိုင္သည့္ မဟာဗ်ဴဟာ အေန အထားတြင္ ရွိေနသည္။
ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံသည္ ၎၏ လက္ေအာက္ခံ ပင္လယ္ေကြ႕ႏုိင္ငံမ်ားကို ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ တြင္ လြတ္လပ္ေရးေပးခဲ့ၿပီး ၿဗိတိသွ် တပ္မ်ားကို ပင္လယ္ေကြ႕မွ ႐ုပ္သိမ္း ခဲ့သည္။ အေနာက္အုပ္စုမ်ားက ေထာက္ ခံမႈေပးထားေသာ ရွားဘုရင္လက္ထက္က ဤကြ်န္းမ်ားသည္ အီရန္၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ရွိေနခဲ့သည္။
လူေနထုိင္သည့္ တစ္ခုတည္းေသာ ကြ်န္းျဖစ္သည့္ အဘူမူဆာကြ်န္းကို ရွားဘုရင္ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္အရ ယူေအအီးႏွင့္ အီရန္ တို႔ပူးတြဲအုပ္ခ်ဳပ္ ထားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ အီရန္တို႔သည္ ယခုအခါ ထိုကြ်န္းတစ္ခုလံုးကို ထိန္း ခ်ဳပ္ထားၿပီး ကြ်န္းေပၚတြင္ေလယာဥ္ကြင္းႏွင့္ စစ္အေျခစိုက္စခန္း မ်ားလည္း တည္ေဆာက္ထားသည္ဟု ယူေအအီး က ေျပာသည္။
အီရန္အစိုးရ၏ ၀ါဒ ေရးရာစစ္တပ္ျဖစ္ေသာ ေတာ္လွန္ေရး အေစာင့္တပ္သည္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားႏွင့္ ပင္လယ္ေကြ႕အတြင္း ေရတပ္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။
အကယ္၍ စစ္မက္ျဖစ္ပြားလာခဲ့ ေသာ္ ေရနံႂကြယ္၀ေသာ ပင္လယ္ေကြ႕ ေဒသသို႔သြားရာလမ္းကို အီရန္ႏိုင္ငံက ပိတ္ဆို႔ထားႏုိင္ သည္ဟု အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရးဌာနက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတြင္ သတိေပးထားသည္။
ကမၻာေပၚတြင္ ေရနံတင္သေဘၤာ ႀကီးမ်ားျဖင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေနရ ေသာ ေရနံအားလံုး၏ သံုးပံု တစ္ပံုသည္ ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္သန္း ပို႔ေဆာင္ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။
ဤ ေရလမ္းေၾကာင္း လြတ္လပ္စြာသြားလာ ႏုိင္ေရးအာမခံႏုိင္ေအာင္ အေမရိကန္တုိ႔က ပင္လယ္ေကြ႕ေဒသတြင္ ေရတပ္ အင္အား အျမဲထားရွိျခင္းျဖစ္သည္။ အီရန္ေရတပ္ကလည္း ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ၾကား၏ အေရွ႕ဘက္ရွိ အျပည္ ျပည္ဆုိင္ရာ ပင္လယ္ျပင္တြင္ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။
ဤအေတာအတြင္း အီရန္ႏုိင္ငံ သည္ ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ယူေရနီယံသတၱဳ ႐ိုင္းသိုက္မွ ရရွိေသာ ယူေရနီယံျဖင့္ ႏ်ဴကလီးယား ေလာင္စာ ေခ်ာင္းကို အီရန္ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ပထမဆံုးထုတ္ လုပ္ႏိုင္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႔တြင္ အီရန္အဏုျမဴစြမ္းအင္ အဖြဲ႕မွ ထုတ္ျပန္ေၾကညာလုိက္သည္။
အီရန္ေရတပ္က ႀကီးမားေသာ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ေရဒါ တိုက္ဖ်က္ေရး တာလတ္ဒံုးပ်ံတစ္ခုကို ပထမဆံုးေအာင္ျမင္စြာ စမ္းသပ္ ပစ္လႊတ္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း အီရန္ေရတပ္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေရတပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မာမြတ္မူဆာဗီက ေျပာသည္။ အေမရိကန္သမၼတ ဘာရက္အို ဘားမားသည္ အီရန္ဗဟိုဘဏ္အား ပစ္မွတ္ထားသည့္ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ မႈ ဥပေဒတစ္ရပ္ကို ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးလုိက္ရာ အီ ရန္ေငြေၾကး ရီယာမွာ တန္ဖုိးစံခ်ိန္တင္ ထုိးက်သြားေၾကာင္း ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ ေန႔တြင္ ေတြ႕ရွိရသည္။
အီရန္၏ ျပည္ပ ေရနံတင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈကို အီရန္ ဗဟိုဘဏ္ မွ တစ္ဆင့္လုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ မဟာဗ်ဴဟာ ေရနံလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ေသာ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကို အီရန္က ပိတ္ဆို႔ထားမည္ဟုၿခိမ္းေျခာက္ ေနသည့္ၾကားမွပင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ ေန႔က အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာႀကီး ႏွစ္စင္းသည္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကား ထဲသို႔ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ရာ တစ္စံုတစ္ရာ အခ်င္းျဖစ္ပြားမႈမရွိခဲ့ဘဲ ၀င္ေရာက္ ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္ေရတပ္မွ ေၾကညာသည္။
အေမရိကန္ေလယာဥ္တင္သေဘၤာႀကီး ယူအက္စ္အက္စ္ဂြ်န္စီစတင္းနစ္ ႏွင့္ အလုိအေလ်ာက္ ပစ္မွတ္ရွာ ဒံုးက်ည္တင္ ခ႐ူဇာ စစ္သေဘၤာ ယူအက္စ္အက္စ္မို ဘိုင္းလ္ေဘး သေဘၤာႀကီးႏွစ္စင္းသည္ ႀကိဳတင္စီ စဥ္ထားသည့္ လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း ေဟာ္မုဇ္ ေရလက္ၾကား အတြင္းသို႔ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ၀င္ေရာက္ သြားခဲ့ေၾကာင္း အေမရိကန္အမွတ္ (၅) ေရတပ္ေျပာခြင့္ရ အမ်ဳိးသမီးဒုဗုိလ္ ရီဘက္ကာရီဘာရစ္က ေျပာသည္။
အီရန္ ေရတပ္ႏွင့္ တစ္စံုတစ္ရာအခ်င္း ျဖစ္ပြား မႈမရွိခဲ့ေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။ ေစာေစာပိုင္းကမူ အီရန္အေပၚ တားဆီးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ လွ်င္ ေဟာ္မုဇ္ေရလက္ၾကားကို အီရန္ ေရတပ္က ပိတ္ဆို႔ပစ္မည္ဟု အီရန္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၿခိမ္းေျခာက္ ခဲ့သည္။
အီရန္ေရတပ္သည္ ဇန္န၀ါရီ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ပင္လယ္ေကြ႕အနီးစစ္ေရး ေလ့က်င့္ရာ၌ ကီလုိမီတာ ၂၀၀ အကြာ အေ၀း ပစ္ခတ္ ႏုိင္သည့္ ဒံုးက်ည္ ႏွစ္စင္းႏွင့္ တာတိုပစ္ ဒံုးက်ည္တစ္စင္းကို စမ္းသပ္ ပစ္ခတ္ရန္ရွိသည္ဆို၏။ ရက္သတၱပတ္ေက်ာ္ၾကာ စစ္ေရး ေလ့က်င့္မႈ၏ ေနာက္ဆံုးေန႔တြင္ စမ္းသပ္ျခင္းျဖစ္သည္။